Yüksek Mahkeme Aralık 2022’de bu planın hukuka uygun olduğuna karar vermiş, kararın götürüldüğü Temyiz Mahkemesi ise Haziran 2023’te planı maddelere muhalif bulmuştu.
İngiliz hükümeti buna karşı mümkün olan son hamleyi yaparak Yüksek Mahkeme’ye başvurmuş ve Temyiz Mahkemesi’nin bu türlü bir karar vermeye yetkisi olup olmadığını incelemelerini talep etmişti.
Bugün kararını açıklayan Yüksek Mahkeme, Temyiz Mahkemesi’nin ret münasebetlerinin hala geçerli olduğunu ve kararını kabul ettiğini duyurdu.
Bu karar, İngiltere Başbakanı Rishi Sunak’ın göçmen ve sığınmacılara dair vaatlerini derinden etkileyecek.
Manş Denizi’nden botlarla ülkeye yasa dışı giriş yapanların sayısını azaltmayı hedefleyen Sunak, sığınma başvurusu yapan şahısların Ruanda’ya gönderilmesini ve müracaatlarının bu ülkede değerlendirilmesini planlıyordu.
Bu taraftaki teşebbüsleri, sığınmacıların bulunduğu bir uçak Ruanda’ya hakikat havalanmak üzereyken Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin “Buna karşı açılan davalar sonlanana kadar kimse gönderilmemeli” kararıyla boşa düşmüştü.
Fakat Yüksek Mahkeme Lideri Lord Reed bugünkü açıklamasında, Ruanda’nın İsrail’le 2013-18 ortası süren benzeri muahedesinde sığınmacıların güvenliğine dair verdiği vaatlerin bir kısmını yerine getirmediğini, birtakım sığınmacıların gizlice öteki ülkelere götürüldüğünü, insan hakları alanında milletlerarası kontratlara imza atmış bir ülkenin böylesi hareketlerinin, imzaladığı mutabakatlara riayet etmeyen bir ülke izlenimi verdiğini belirtti.
Lord Reed, İngiliz kolluk kuvvetlerinin tekraren İngiltere’deki Ruandalıları, Ruanda hükümetinin kendilerini öldürme planı hakkında uyarmak zorunda kaldığını da ekledi.
Birleşmiş Milletler’in sığınmacı ajansı da Ruanda’da sığınma sisteminin adil olmadığını, sığınmak için müracaatta bulunanların ülkelerine gönderilme riski olduğunu söylemişti.
BBCÖte yandan mahkeme, İngiltere’nin diğer ülkeyle emsal bir muahede yapmasını yasaklamadı.
Kararın açıklanması akabinde Avam Kamarası’ndaki haftalık soru-cevap oturumunda Başbakan Sunak, Ruanda ile yeni bir muahedeye “nihai biçimini vereceğini” ve gerekirse maddelerde değişiklik yapacaklarını söyledi.
Öncesinde yazılı bir açıklama da yapan Sunak “Beklediğimiz sonuç bu değildi ancak birkaç aydır her türlü senaryoya hazırlanıyoruz. Bu kararın akabinde atacağımız adımları değerlendireceğiz” dedi ve ekledi:
“Yüksek Mahkeme, tıpkı kendinden evvelki mahkemeler üzere yasa dışı göçmenlerin süreçlerinin üçüncü ülkelerde yapılmasını hukuka uygun buldu.
“Hükümetimizin başından beri net görüşü olan bu husus da teyit edilmiş oldu.”
BBC Siyaset Muhabiri Henry Zeffman’a nazaran Başbakan Rishi Sunak, diğer bir ülkeyle emsal bir mutabakat imzalayabilir.
