Güney Asya ülkesi Nepal’de regl olduğu için meskeninin dışındaki bir barakada kalmaya zorlanan 16 yaşındaki Anita Chand yılan sokması sonucu hayatını kaybetti.
The Guardian’da yer alan habere nazaran, Nepal’de hak örgütlerinin uzun müddettir karşı kampanya yürüttüğü “chhaupadi” uygulaması, regl olan bayanların ve kız çocukların meskenlerinin dışındaki barakalarda zorla tutulmasını öngörüyor. Ülkede yasal olmayan bu uygulama kapsamında ülkenin batısındaki Baitadi bölgesinde konutunun dışındaki bir barakaya kapatılan Chand, uyurken yılan ısırması sonucu 9 Ağustos Çarşamba günü ömrünü yitirdi.
Polis, soruşturma başlattı
Chand’ın vefatı, 2019 yılından bu yana ülkede bu sebeple rapor edilen birinci vefat oldu. Baitadi polisi, Chand’ın mevtini soruşturduklarını açıklarken, ailesi kızlarının hayatını kaybettiğinde regl olduğu tezlerini kabul etmedi.
“Regl olan bireylerin pak olmadığı ve dokunulmaz olduğu” inancına dayanan “chhaupadi” 2005 yılında ülkede cürüm kapsamına alınmış, uygulamanın tespit edilmesi durumunda 3 aya kadar mahpus cezası ile 3 bin Nepal rupisi para cezası verilmesine karar verilmişti.
Son olarak 21 yaşındaki Parwati Budha Rawat, 2019 yılında meskeninin dışındaki bir barakada üç gün kalmaya zorlandıktan sonra hayatını kaybetmişti. Onun vefatı de ülkede 2019 yılında bu sebeple rapor edilen beşinci mevt olmuş, uygulamayı bitirmek için ülke çapında kampanyalar başlamıştı. Olayın akabinde Rawat’ın eşinin erkek kardeşi 3 ay mahpus cezasına çarptırılmıştı.
Uluslararası Af Örgütü: Uygulamaya son verilsin
Uluslararası Af Örgütü, 2019 yılında yaptığı açıklamada; Nepal’de regl periyodunda olan bayanların tecrit edilmesine manasına gelen “Chhaupadi” olarak bilinen ayrımcı ve ziyanlı uygulamaya ait yazılı bir açıklama yayınladı. Açıklamada, uygulamanın derhal sona erdirilmesi için harekete geçilmesi gerektiği vurgulandı.
“Chhaupadi cürüm sayılmalı”
Açıklama özetle şöyle:
“Nepal yetkilileri, daha fazla insanın ölmesini engellemek ve Chhaupadi uygulamasına son vermek için, Nepalli bayan hakları kümelerine da danışarak tasarlayacakları kapsamlı bir stratejiyi derhal uygulamalıdır. Chhaupadi’yi kabahat sayan mevcut maddelerin tesirli bir biçimde uygulanması ve etkilenen bölgelerde yaygın eğitim programlarının hayata geçirilmesi de bu stratejinin birer modülü olmalıdır.
Chhaupadi uygulaması, toplumsal cinsiyet ayrımına ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddete uğramama hakkının ihlalidir. Bu haklar, Bayanlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Milletlerarası Sözleşmesi’nin de ortalarında bulunduğu milletlerarası insan hakları mukaveleleri ve Nepal Anayasası’yla teminat altına alınmıştır.”
Kadınlar şiddete uğradı
Uluslararası Af Örgütü Nepal Şubesi kampanyacılarından Ashmita Sapkota, bahse dair şunları söyledi:
“Büyük kentlerde yaşayan kimi beşerler global ölçekte yürütülen #MeToo (#BenDe) hareketini biliyor, lakin kırsal bölgelerde yaşayan ve tacizle istismara uğrama tehlikesi en yüksek olan bayanların çoğunluğu bu konuşmalardan haberdar değil.
Nepal’de bu hususlarda konuşmak sıkıntı. Cinsel tacizin ciddiye alınmaması nedeniyle bayanlar adalet sistemine güvenmiyor ve tacizi bildirme konusunda isteksiz davranıyor. Ayrıyeten, sorumluların birçoğunun güçlü pozisyonlarda olması tacizi bildirmeyi daha da zorlaştırıyor ve sonuçta mağdurların suçlanmasına ve damgalanmasına yol açıyor.”
