İSTANBUL – Türkiye İstatistik Kurumu’na (TÜİK) nazaran yıllık enflasyon ekimde yüzde 61,36 olurken, aylık artış yüzde 3,43 olarak açıklandı. Enflasyon Araştırma Kümesi (ENAG) ise 12 aylık enflasyonu yüzde 126,18 olarak duyurdu. Orta Vadeli Planda ise 2023 enflasyon amacı yüzde 65 olarak gösteriliyor. Türkiye Personel Sendikaları Konfederasyonu (TÜRK-İŞ) bilgilerine nazaran açlık sonu 13 bin 334 liraya yoksulluk hududu 43 bin 433 liraya dayandı.
Bu tablo ile kış ayına girerken temel giysi eserlerinde fiyatlar bütçeleri zorluyor.
Hava sıcaklıkları yüksek seyretse de mağazalarda kışlık eserler çoktan görücüye çıkmış durumda. Yeni dönem eserlerinden birkaçını almaya niyetlenen ve 11 bin 402 lira minimum fiyatla geçinen bir kişi, maaşının neredeyse yarısını gözden çıkarmak zorunda.
Birçok alışveriş merkezinde şubeleri bulunan markaların çevrimiçi eser fiyatlarını incelemeye aldığımızda; bayan kaban fiyatları 2 bin liradan başlıyor, 6 bin liraya kadar çıkıyor. Yünlü kaban almanın tavan maliyeti ise 5 bin lira civarında.
Şişme montların fiyatı ise 2 bin 500 liradan başlıyor. Bayan botları 1-3 bin lira ortasındayken, kazaklar 500 lira ile bin 500 lira ortasında değişiyor.
Erkek reyonunda bulunan dolgulu şişme montlar 2-3 bin lira ortasında satışa konurken, erkek kaban fiyatları da 3 bin liradan başlıyor. Erkek kısa bot modelleri bin 300 lira düzeyindeyken, deri botların fiyatı ise 4 bin liraya kadar çıkıyor.
Bir sweatshirt bin 500 liraya kadar satılıyor, kimi mağazalarda erkek kazak fiyatları 800 liradan başlıyor.
Çocuk mont fiyatları da yetişkin mont fiyatları ile yarışıyor. Kimi çocuk montunun fiyatı 2 bin liradan başlıyor. Botlar ise 750 ile bin 500 lira ortasında değişiyor.
Alt gelir kümenin tercih ettiği görece daha uygun fiyatlı olan zincir mağazalarda da durum pek farklı değil. Temel giysi gereksinimi olan kazak fiyatları 250 liradan başlayıp 500 liraya kadar çıkıyor. Montlar ise bayan, erkek, çocuk fark etmeksizin 750 liradan başlıyor.
E-TİCARET ZİYARETÇİ SAYISINDA AZALMA
Tekstildeki kullanıcı davranışını anlayabilmek ismine dokumacılık perakendesinin 3 değerli markasının 2022-2023 datalarını kıyaslayan Gemius Türkiye Ülke Müdürü İdil Kesten, 2023’te dokumada e-ticareti taşıyan 3 dev markanın ortalama ziyaretçi sayısı bir evvelki seneye nazaran yüzde 13 azalma gösterdiğini söylüyor.
Buna ek olarak kişi başına ziyaret sayısında da yüzde 8 azalma gözlemlediğini belirten Kesten, ‘’Yani dokumacılık firmalarının e-ticaret sitelerini bir evvelki seneye nazaran hem daha az kişi ziyaret etmiş, hem de ziyaretçilerin siteleri ziyaret sıklığı azalmış’’ diyor.
‘1 MİLYON KİŞİ İKİNCİ ELE YÖNELDİ’
Ekonominin yavaşladığı devirde markaların reklam harcamalarında da bir daralma gözlemlediklerini söz eden Kesten, “3 büyük dokuma devinin yaptığı dijital reklam harcamalarını da Gemius Adreal ürünümüzden inceledik. Dijital reklam harcamasına odaklandık zira bilhassa e-ticarette satış için dijital performans reklam harcaması gerekir. Ziyaretçi ve ziyaret sayısına paralel olarak dokuma markalarının satın aldıkları reklam adedinde yüzde 10’a yakın bir azalma olduğu görülüyor’’ diyor.
Kesten, ‘’Bununla birlikte ikinci el kıyafet satışının yoğunlukta olduğu Dolap isimli platformun ziyaretçi sayısının Eylül ayında 1 milyon kişi artmış olması dikkatimizi çekiyor’’ sözleri ile kelamlarını tamamlıyor.
‘KIŞ ALIŞVERİŞİNİ YAZIN İNTERNETTEN YAPIYORUM’
Giyim bölümünde artan enflasyon ve fiyatlar nedeniyle tüketiciler de davranış modellerini değiştirerek, gereksinimlerini alternatif yollarla karşılıyor.
Tanınmış bir firmada seyahat danışmanı olarak çalışan Ali Çoşkun Likoğlu, ekseriyetle LCW, Koton ve Mavi’den alışveriş yaptığını lakin kış alışverişi için mont, kaban ve bot fiyatlarını çok yüksek bulduğunu söylüyor.
Likoğlu, kış alışverişlerini genelde yaz aylarının ortasında internet üzerinden yapmaya çalıştığını, bu formda geçen yılın dönem sonu eserlerini daha uygun fiyatlara alabildiğini belirtiyor. Likoğlu, ‘’Maalesef yüksek fiyatlar insanları bu biçimde tahliller üretmeye itiyor. Dönemde yeni bir eser almak hakikaten çok güç oluyor” diyor.
‘SEVDİĞİM MARKANIN BOTLARI MİNİMUM FİYATA YAKIN’
Çocuk alışverişlerinde de sorun yaşadığını lisana getiren Likoğlu, ‘’İstediğimiz vakit istediğimiz alışverişi yapamıyoruz. Dönemde eser alınca tahminen kendimizden tahminen çocukların alışverişlerinde kısıtlamaya gitmek durumunda kalıyoruz. Çocuk için zincir mağazaları kullanıyoruz lakin son yıllarda en uygun gördüğümüz LCW, Koton ve H&M üzere mağazaların fiyatlarında çok bir artış var’’ diyor.
Reklam dalında çalışan Emine Çengel ise modayı takip ettiğini fakat son yıllarda artan fiyatlar nedeniyle bu yıl elindeki eserleri değerlendireceğini söylüyor. Muhakkak markaların botlarını sevdiğini fakat fiyatların minimum fiyata yakın olmasından dolatı almayacağını belirtiyor.
Çengel, “Fiyat artışlarına inanamıyorum. Geçen sene ile bu sene ortasında yüzde 100’ün üstünde fiyat artışı var. Artık eserleri birçok mukayeseli firmadan inceleyip en uygun olanını almayı tercih ediyorum. Bırakın kıyafet almayı beyaz yakalı olmama ve uygun para kazanmama karşın tekrar de ‘ayın sonunu nasıl getiririm’ diye endişeleniyorum” diyor.
Eğitim kesiminde çalışan Necla Ölçer ise çocuğunun öncelikleri için kendi muhtaçlıklarını kıstığını belirterek, “Fiyatların artması sebebiyle zorunlu olmadıkça kendimizi giysi konusunda erteliyoruz. Oğlum daima büyüdüğü için onun muhtaçlıklarını her biçimde karşılamak ve kendimizden kısmak zorunda kalıyoruz. Giysi en son önceliğim. Evet, geçiniyoruz lakin kaliteli bir yaşantımız ve toplumsal hayatımız yok maalesef.”
“Oğlum için LCW, DeFacto, Zara markalarından alıyorum. Geçen sene mont muhtaçlığını almıştım ancak öbür gereksinimleri için fiyat ne olursa olsun alacağım” diyen Ölçer, bu yıl kendisi için alışveriş yapmayı düşünmediğini anlatıyor.
