Fehmi Koru*
Ülkeler ve toplumların hayatında değerli dönüm noktaları vardır…
Kurumların ve şahısların de…
9 Eylül tarihinin, Türkiye’nin ve kurum olarak Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) hayatında kıymeti büyüktür.
Ülke için 9 Eylül’ün değeri, Ulusal Mücadele’nin en kıymetli evresi sayılan İzmir’in işgalden kurtuluş tarihi oluşundandır (9 Eylül 1922).
CHP kurucuları, İzmir’in işgalden kurtuluşundan bir yıl sonra, partinin kuruluş beyannamesini ilgili makama sunmuştu. 9 Eylül 1923 CHP’nin kuruluş yıldönümüdür.
Tam 100 yaşında CHP.
Söylemeye bile gerek yok: İzmir’in işgalden kurtuluşunu ve Ulusal Mücadele’nin zaferle sonuçlanmasını ülkenin borçlu olduğu Mustafa Kemal ve arkadaşları, Cumhuriyet’in kuruluşu (29 Ekim 1923) sonrasında yeni devletin idaresini üstlenecek takımları teşkil etmek üzere kurdular CHP’yi.
Cumhuriyet devrinin birinci –Mustafa Kemal– ve ikinci –İsmet İnönü– cumhurbaşkanları, o görevlerindeyken, birebir vakitte CHP’nin de genel başkanıydılar.
Ülkeyi Cumhuriyet’in kurulmasından başlayarak 1950 yılına kadar CHP yönetti (1923-1950)
Kronolojik olarak, dün, CHP’nin 100. kuruluş yıldönümüydü. Gerçekten, CHP, hayatta olan eski genel liderleri Altan Öymen, Hikmet Çetin ve Murat Karayalçın’ın da onurlandırdıkları, şimdiki genel lider Kemal Kılıçdaroğlu’nun da konuşma yaptığı bir aktiflikle 100. yılını kutladı.
Şarkılı-türkülü bir etkinlikle
Maalesef CHP kuruluşunun üzerinden geçen 100 yılın tahminen de en bahtsız devrini günümüzde yaşıyor.
Yıldönümleri biraz da geçmişin kıymetlendirilmesine yaradığı için ehemmiyet taşır. Hele bir de kuruluşun üzeriden tam bir asır geçmişse, o yıldönümü daha dikkatli değerlendirmeyi hak eder.
Dün muhalefete yakınlık duyan TV kanalları çoklukla CHP’yi kıymetlendiren programlarla izleyici karşısına çıktılar.
Anladığım kadarıyla, 100 yaşındaki CHP’nin prestij ettiği TV kanalları, bir müddettir önemli izleyici kayıpları yaşıyor. Seçimlere kadar CHP’yi savunan şahısların diyeceklerini dinlemek için daha çok o kanalları izleyenler, seçim sonrasında, anlaşılır sebeplerle, kanallara ilgilerini yitirmiş durumda.
CHP’lilerin CHP’ye olan ilgileri ne durumda sanki?
Galiba temel sorun CHP’li bilinen kitlenin seçim sonuçlarına verdikleri yansıda.
Aslına bakılırsa, CHP seçimlerde en son başarıyı 1977 seçiminde, başında Bülent Ecevit’in bulunduğu günlerde yapılan seçimde %42 civarında oy alarak yaşamıştı. O muvaffakiyetin getirdiği tek başına hükümet uzun ömürlü olamadı lakin. O kısa sürmüş devir dışında 1950’den bu güne CHP’nin devlet idaresinde bulunması daima koalisyon hükümetleri yoluyla oldu.
Oysa, CHP’nin bugün yahut yarınlarda tek başına iktidar olması muhal. Bu türlü bir ihtimal yok.
CHP’li bilinenler, son periyotta daha geniş kitleleri kazanmak ve bu yolla oy artırmak için denenen ittifak gayretinden mutsuz görünüyorlar. “Sağdan isimlerle yol yürünürse bu türlü olur” kalıbı programlarda sıkça kullanıldı.
Yanlış hatırlıyorsam düzeltin lütfen: CHP’liler İzmir dışındaki büyükşehirlerde belediye başkanlıklarını kazanmayı duşta bile göremezken, 3,5 yıl evvel Ankara ve İstanbul dahil tam 11 büyükşehir seçim öncesi kurulan ittifak sayesinde kazanılmamış mıydı?
CHP birkaç ay evvel yapılan milletvekili seçiminde %25 çıtasını yeniden aşamadı ancak çıkardığı cumhurbaşkanı adayı %48 civarında oyu kimlerden almış olabilir?
Aday belirleme sürecindeki yanlış tercihlere ek olarak, iki tıp -14 ile 28 Mayıs- ortasında akıl almaz yanlışlıklar yapılmasaydı, rakibe giden 1,5 milyon oy CHP önderi Kemal Kılıçdaroğlu’nu cumhurbaşkanlığına taşıyabilirdi.
Bu gerçekleri unutan yahut önemsemeyen CHP’liler, yine köylerine -yani eskiye- dönmeyi yeğleyecekleri izlenimini veriyorlar.
Programlara katılan eski genel liderlerin teklif ve temennileri de birebir yolda.
Adını ‘değişim’ koydukları bu aslında, yani eski pahalara dönmek.
Değişim olursa CHP’nin seçimlerdeki makus talihi de değişecekmiş…
Öyle diyorlar.
Görelim bakalım.
CHP, bilhassa bugünkü CHP, aslında ağızlardan düşürülmeyen ‘değişimi’ yaşamış olan CHP.
Eski CHP ile ne elde edilmişti de, ona tekrar dönüldüğünde talihin değişmesini sağlayacak ne ile karşılaşılabilir?
CHP’ye bundan sonra düşen, eski haline dönmek yahut AK Parti’ye benzemek değil, çağdaş manada ‘sol’ bir partinin savunması beklenen temel unsurlar etrafında bir içeriğe kavuşmak olmalı. Bunu da geçmişe takılarak sağlayamaz, ileriye bakarak başarıyı elde edebilir.
Tam bir asırlık bir partiye bunu yaşatmak sıkıntı elbette, fakat imkansız değil.
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.
