ANKARA – Anayasa Mahkemesi’nin (AYM), TİP Hatay Milletvekili Can Atalay ile ilgili hak ihlali kararına Yargıtay 3. Ceza Dairesi’nin direnmesi ve Atalay kararına imza atan AYM üyeleri hakkında hata duyurusunda bulunmasına ait tartışmalar sürüyor. Siyasetin neredeyse tek gündemi haline gelen bu hususla ilgili temel iki soru var: Kriz nasıl çözülecek? Atalay’ın milletvekilliği düşürülecek mi?
AK PARTİ’DEN KRİZİN TAHLİLİ İÇİN İKİ ÖNERİ
Meclis kulislerini de hareketlendiren bu son gelişmeyle ilgili iktidar ve muhalefet kanadı aykırı görüşler sunuyor. İktidar kanadı yetkilileri Anayasa Mahkemesi’nin üstün temyiz makamı olamayacağını, AYM’nin Yargıtay’ın 30-40 yıllık içtihatlarını çiğneyecek kararlar veremeyeceğini söylüyor. Can Atalay’ın milletvekilliğinin düşürülmesi konusunda son kelamı Yargıtay’ın söylediğini ve bunun bağlayıcı olduğunu belirten AK Parti yetkilileri, benzeri yargısal krizlerin yaşanmaması için sorunun kökten çözülmesi gerektiğini belirtiyor. Bunun için de Anayasa’da ve Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Yordamları Hakkında Kanun’da değişiklik yapılmasını öneriyor.
AYM KANUNU’NDA DEĞİŞİKLİK
AK Partili yetkililer, Anayasa Mahkemesi Kanunu’nun tekrar yargılamayı düzenleyen 50’nci hususunda muğlaklık olduğunu belirterek bu mevzuda Meclis çatısı altında bir düzenleme yapılabileceğine dikkat çekiyor. Kurmaylar, AYM Kanunu’ndaki “Tespit edilen ihlal bir mahkeme kararından kaynaklanmışsa, ihlali ve sonuçlarını ortadan kaldırmak için yine yargılama yapmak üzere belge ilgili mahkemeye gönderilir” kararının AYM’yi “süper temyiz” mahkemesi üzere konumlandırdığını söylüyor.
ANAYASA’DA DEĞİŞTİRİLMESİ TARTIŞILAN HUSUSLAR VE AK PARTİ’NİN GEREKÇELERİ
Sadece AYM Kanunu’nda değil Anayasa’da da değişiklik yapılması gerektiğini belirten AK Partili kurmayların değiştirilmesini tartıştıkları hususlar ve değişiklik talep etme münasebetleri şöyle:
• AYM kararlarının herkesi -tüm kurumları- bağladığını belirten Anayasa’nın 153’üncü hususu.
AK Partililer bu unsurun “Yargıtay, adliye mahkemelerince verilen ve kanunun diğer bir isimli yargı merciine bırakmadığı karar ve kararların son inceleme merciidir” kararını içeren Anayasa’nın 154’üncü hususuyla çeliştiğini düşünüyor.
• “Anayasa’da yer alan hak ve hürriyetlerden hiçbiri, devletin ülkesi ve milletiyle ayrılamaz bütünlüğünü bozmayı ve insan haklarına dayanan demokratik ve lâik Cumhuriyeti ortadan kaldırmayı amaçlayan faaliyetler biçiminde kullanılamaz” kararının yer aldığı Anayasa’nın 14’üncü unsuru.
AK Partili kurmaylar, bu unsurdaki “devlete karşı işlenen suçlar” tarifinin muğlaklığının badire yarattığını düşünüyor.
• Kişisel müracaatları düzenleyen Anayasa’nın 148’inci unsuru.
AK Partililer, ferdi müracaatların sayısının çokluğuna da dikkat çekerek AYM’nin ferdi müracaatlara ait kararlarının Yargıtay ve Danıştay’ın içtihatlarını çiğnediği ve yok saydığı yorumunu yapıyor.
UÇUM ÇALIŞMA YÜRÜTÜYOR
Can Atalay kararıyla açığa çıkan krizin ve benzerlerinin yaşanmaması için bu üç anayasa hususunun ve Anayasa Mahkemesi Kanunu’nun tartışılması, gerekli düzenlemelerin yapılması gerektiği belirtilirken Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Mehmet Uçum’un hem Anayasa değişikliği hem de Anayasa Mahkemesi Kanunu’nda değişiklik için çalışma yürüttüğü tabir ediliyor.
MUHALEFETTEN KURTULMUŞ YORUMU: SIKIŞMIŞLIK İÇİNDE
Meclis Lideri Numan Kurtulmuş’un siyasi parti genel liderlerine yaptığı ziyaretler devam ediyor. Son olarak ÂLÂ Parti Genel Lideri Meral Akşener’le bir ortaya gelen Kurtulmuş’un görüşmelerinde Anayasa konusunun da gündeme geldiği tabir ediliyor. Kimi muhalefet partisi yetkilileri bugüne kadar hususa ait suskunluğunu koruyan Kurtulmuş’un “sıkışmışlık” içinde olduğu yorumunu yapıyor.
‘CHP’NİN KONGRESİNİ BEKLİYORDUK, ANAYASA İÇİN BİRİNCİ TEMASLARA BAŞLAYACAĞIZ’
Seçim sonrası yeni anayasa davetinde bulunan AK Parti’nin de önümüzdeki süreçte öteki partilere ziyaret yapması bekleniyor. AK Partili kurmay, “CHP’nin kongresini bekliyorduk. Bir anlayış ve metot belirlemek istiyoruz. Bu hususta öteki partilerin görüşlerini alacağız. CHP ve öbür partiler ne düşünüyor, soracağız? Mesela bir kurul mu olsun? Küme başkanvekillerinden birer arkadaşın olduğu bir küme mu olsun? Her parti birer temsilci mi versin? Çalışma prosedürüne dair bir netleşmeye gitmek istiyoruz” diyor.
‘BU BİR SAMİMİYET TESTİ’
AK Partili kurmaylar, hem son krizin çözülmesi hem yeni ve demokratik bir anayasanın oluşturulması için probleme bütünlüklü bakmak gerektiğini kaydediyor ve ekliyor: “Biz tüm bunları konuşmaktan yanayız. Bu türlü bir tartışma geldiyse konuşalım. Bu bir samimiyet testi.”
CAN ATALAY’IN MİLLETVEKİLLİĞİ DÜŞÜRÜLECEK Mİ?
AK Partililerin son krize bakışı Erdoğan’a yakın kurmaylar tarafından bu türlü değerlendirilirken Can Atalay’ın milletvekilliğinin düşürülüp düşürülmeyeceği sorusu ise hala cevapsız. Meclis kulislerinde, AK Parti içinde bu mevzuda farklı düşünen üç küme olduğu yorumu yapılıyor: “Mehmet Uçum’a yakın olanlar”, “MHP ile birebir fikirde olanlar” ve “Anayasa Mahkemesi kararının uygulanması gerektiğini düşünenler.”
Can Atalay konusundaki son kelamı Meclis Lideri Numan Kurtulmuş’un söyleyeceğini belirten iktidar ve muhalefet temsilcileri, bu kararın belirlenmesinde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bugün gerçekleşecek küme toplantısında söyleyeceklerinin tesirli olacağı yorumunu yapıyor.
